خشیار الوند یکی از نویسنده های کار می گوید ورشکستگی ای در کار نبوده

تهیه کننده جواب تلفن ما را هم نمی دهد!

امیر مهدی ژوله و خشایار الوند دو نویسنده قهوه تلخ بودند. دوتا از مهم ترین افراد چرخه تولید! موبایل ژوله مدام خاموش است ولی الوند در دسترس است و پاسخگو. اطلاعات او جزئی تر و دقیق تر از بقیه عوامل بود. از سلامتی مدیری گرفته تا میزان فروش و حتی قسمت های باقی مانده کار.

الان الوند یکی از بازوهای اصلی سریال محمدحسین لطیفی برای شبکه خانگی است. کسی که کارگردانی «قلب یخی» را رها کرد و رفت سراغ «ساخت ایران». الوند دل بسیار پری داشت و شاید برای همین مصاحبه مان چالشی و خواندنی از کار درآمد!

*الان کار در چه حالی است؟ متوقف یا تعطیل یا چی؟

مدرسه که نبوده بخواهد تعطیل شود! فعلا سه ماه است که خوابیده و کسی هم به ما نمی گوید باید چه کنیم. بچه ها پخش و پلا شده اند و دارند کارهای دیگری انجام می دهند. طبق تجربه های من کاری که می خوابد، راه افتادنش خیلی سخت است. همه طلبکار و شاکی اند و دیگر نمی توانند سر کار برگردند. آقاگلیان هم اگر پول داشت، تا الان پرداخت کرده بود!

*شایعاتی شنیده ایم که آقای مدیری افسرده شده، درست است؟

والا خیلی ها افسرده اند و خودشان خبر ندارند! ولی این طور نیست که کنار کشیده یا افسرده شده. ممکن است خیلی از توقف کار ناراحت باشد یا از ماجراهای پیش آمده ولی چند روز پیش که با خودش حرف می زدم، افسردگی ای در چهره اش ندیدم.

*ماجرای توقف پروژه چه بود؟ داستان دیگر کشش نداشت یا ورشکستگی مالی پیش آمد؟

فروش ما هیچ تغییری نداشته. چیزی که من از تهیه کننده ها شنیدم، این بود که پنج فصل آخر (قبل از اینکه به زمان حال بیاییم) بین 1 میلیون و 200 هزار تا 1 میلیون و 700 هزار تا فروش داشته. قبلا هم همین رنج فروش را داشتیم. عدد فروش از 1 میلیون و 200 پایین تر نیامد. نکته جالب هم این است که در یک روز این مقدار فروش داشتیم! بقیه کارهای شبکه خانگی با تیراژ 400-500 هزارتا طی چهار، پنج روز فروش می رود. فروش 1 میلیون و 200 هزار نسخه در روز ورشکستگی ندارد که! 42 میلیارد تومان تا به حال از فروش قهوه تلخ به دست آمده. بودجه فرهنگی کشور در سال 90، 50 میلیارد تومان بوده.

*42 میلیارد تومان؟! پس ورشکستگی چیست؟

بله! متوسط عدد فروش هر فصل را در 25 ضرب کنید. تازه بعضی فصل ها تا 2 میلیون و 500 هزار هم فروش داشته! با این ارقام ورشکستگی ای وجود ندارد اگر هم شنیده اید ورشکسته شده اند، حتما در تجارت های دیگرشان این اتفاق افتاده.

*با بعضی بازیگرها که حرف زدیم، همه شکایت داشتند از اینکه دستمزدشان چندماهی عقب افتاده.

خب این رقم 42 میلیارد، میزان فروش کل است. همه اش که گیر تهیه کننده نمی آید. هزینه های کار خیلی بالا بود. کار باید یک ساله تمام می شد ولی تا اینجایش دو سال و نیم طول کشیده. دستمزدهای سنگین، گروه بزرگ، دکور عظیم، کلا کارگرانی بود. از 2500 تومان برای هر فصل، 70 تومانش را خود مغازه دار برمی دارد، 500 تومانش برای چاپ و تکثیر خود سی دی است و یک رقمی هم احتمالا کسانی که در بخش تهیه و توزیع کار هستند برمی دارند. اصلا اگر 500 تومان هم از CD گیر تهیه کننده بیاید رقم بالایی خواهد بود ولی من نمی دانم چرا دستمزد ما را ندادند. قهوه تلخ سودآور بود.

*پس اینکه گفته می شد دستمزدها بالا بود درست است!

خب شاید این بالابودن برای روز اول باشد. ولی بعد از دو سال، رقم قراردادها بیشتر شبیه جوک بود! به نسبت استفاده ای که از بازیگران می شد، دستمزدها بالا بود. گران بودن دستمزد در واحد زمان تعیین می شود؛ مثلا بازیگری که حقوقش ماهی 5 میلیون تومان است، برای یکی از کارهای عید تلویزیون شاید ماهی 10 میلیون تومان هم بگیرد ولی این قضیه مال سه ماه است، نه یک سال و نیم! یا قراردادهای کاری سیامک انصاری که رقم مشخصی دارد، برای مدت کوتاهی است نه دو، سه سال!

*خب دستمزدها که بالا نرفته بود. پس مشکل چه بود؟

به نسبت دستمزدی که بچه ها می گرفتند راندمان کار پایین بود و خیلی کند پیش می رفت. این چیزها را تهیه کننده می دید و می فهمید که هزینه سنگینی را متحمل شده که بازخورد کمی دارد. حتی بین سال اول و دوم تهیه کننده خیلی سود نکرده بود. این را همه بچه ها می دانستند. برای همین، به مبلغ قراردادها اضافه نکردند. ولی این اواخر سریال خوب می فروخت. من در جریان ریز ماجراها نیستم اما با تهیه کننده ها که حرف می زدم، می گفتند ما حتی یک ریال هم سود نکرده ایم!

یک چیزهایی هست که خیلی ها نمی دانند؛ مثلا اینکه چیزی حدود 12 میلیارد تومان CD در انبار خوابیده این رقم قرار بوده جزء سود تهیه کننده باشد که الان باید تبدیل به خمیر شود. یکی از فصل ها را به جای 2 میلیون نسخه، 5 میلیون تکثیر کرده اند و فروش نرفته. یا مثلا نسخه CD و DVD با هم تهیه کردند که CD ها فروش نرفته.

*مردم می گویند ما یک سال و نیم، هر هفته 2500 تومان می دادیم تا ببینیم آخر کار چه می شود. حالا همه آن پول ها به باد رفته!

نه، اصلا هم این طور نیست. اتفاقا آنها به اندازه 25 میلیون تومان تفریح کرده اند. کجا با 2500 تومان می توانستند این قدر تفریح کنند؟ با این پول یک ساندویچ هم دست شما نمی دهند. حالا مثلا آخر «شیدایی» یا «تا ثریا» چه اتفاقی افتاد؟! مگر آخر «مختار» اتفاق ویژه ای افتاد، یا موقعی که «برره» را نصفه و نیمه رها کردند، کسی رفت یقه تلویزیون را بگیرد که چرا این اتفاق افتاد؟! تازه آخر قهوه تلخ دو، سه قسمت نیست که! هم می شد با یک قسمت دیگر جمعش کنیم هم تا پنجاه قسمت دیگر ادامه بدهیم. مشکل اینجاست که این جور کارها در کشور ما باید سریع گرفته و پخش شود تا تمام شود. وقتی کاری طولانی می شود، خیلی ها چشم دیدن موفقیت طولانی مدت آدم ها را ندارند. همه چرتکه دستشان می گیرند که این دو برادر چقدر در حال سودند. اینها باعث می شود نقدهای غیرمنصفانه منتشر کنند و یا کلا کار را بزنند.

*خب نمی شود به مردم گفت که حرف نزنند!

خب ما چه گناهی کرده ایم این وسط؟ ما که هم کارمان را کرده ایم و هم پولمان را نگرفته ایم! اعصابمان هم به هم ریخته و سه، چهار ماه است که منتظریم باید از ارشاد پرسید که چرا مجوز نمی دهند.

*دلیلی برای اینکه مجوز نمی دهند گفته نشده؟

ارشاد می گوید در دادن مجوز مشکلی ندارند ولی من نمی دانم چرا منتشر نمی شود. یا نهاد دیگری رویش نظر دارد یا اینکه مجوزی که ارشاد برای تولید داده، برای پخش و توزیع نیست. ما یک فصل از زمان حال را کار کردیم و به ارشاد دادیم. آنها هم ایراداتی گرفتند و اصلاح کردیم و بعدش دیگر بیرون نیامد! جالب است که تهیه کننده جواب تلفن خود ما را هم نمی دهند؛ حتی وقتی زنگ می زنیم برای اطلاع خودمان بپرسیم که چه شد و چه نشد!

*به نظرتان اگر این کار از تلویزیون پخش می شد، بازهم به این مشکلات می خورد؟

نه اصلا این طور نمی شد از اول هم قرار بود در تلویزیون پخش شود ولی نشد. اگر می شد همه می گفتند بهترین کار طنز ایران است! به نظر خود من این کار جزء بهترین کارهای مدیری است و چون از اولین کارهای شبکه خانگی است یک سری چیزها را تازه دارد تجربه می کند. از شکل توزیع گرفته تا نوع برخورد مخاطب با کار و نوع مواجهه با مخاطب اصلا جایزه گذاشتن برای یک کار فرهنگی را نمی توانم بفهمم! کسی که جایزه نمی برد انگار که از کار طلبکار است! وای به حال اینکه جایزه ببرد و به دستش هم نرسد.

*خیلی شایعه شده بود که این بحث جایزه هم الکی است!

چیزی که من می دانم آن اوایل یک سری جوایز نقدی وجود داشت که مبلغش هم زیاد نبود؛ مثلا 10-20 هزار تومان پرداخت این جایزه به عهده یکی از پخش کننده ها بود. یک شرکت پخش مستقل از گروه، قبول کرده بود که جوایز را به مردم پرداخت کند ولی این شرکت با تهیه کننده حرفش می شود و قرارداد به هم می خورد و این جوایز را نمی دهد.

*فکر می کنید با همه این اتفاقات بازهم کسی جرات می کند که سراغ ساخت سریال برای نمایش خانگی برود؟

خود من الان دارم «ساخت ایران» محمدحسین لطیفی را برای نمایش خانگی می نویسم که شاید از نظر هزینه، گران تر از قهوه تلخ شود ولی تعداد قسمت هایش کمتر است. خارج از کشور هم کار می شود و ستاره های زیادی هم در کار بازی می کنند.

*یعنی به سرنوشت قلب یخی و قهوه تلخ دچار نمی شود؟

نه چون تعداد قسمت هایش کم است. کلا اولین تجربه ها همیشه دچار مشکل می شوند و بعد اشکالات کار درمی آید و در کارهای بعدی اصلاح می شود.

«باباشاه» قهوه تلخ حسابی از دست برادران «آقا گلیان» شاکی است

تهیه کنندگان رویت نمی شوند!

«نقاشی می کشی ام…» مشهورترین تکیه کلام «باباشاه» قهوه تلخ بود؛ تکیه کلامی که از چند ماه پیش به این طرف دیگر خبری ازش نیست. هادی کاظمی مثل بیشتر بازیگران قهوه تلخ، دلیل مشخص توقف کار را نمی داند. فقط می داند که پرونده قهوه تلخ بسته شده. از برادران «آقا گلیان» هم دل پری دارد.

*حالتان که خوب هست؟

نه اصلا حالم خوب نیست؛ یعنی نمی شود بی خیال و راحت بود و در جواب این سوال گفت که حالم خوبه. دلیلش را هم خودتان بهتر می دانید. مسئله قهوه تلخ واقعا به یک گرفتاری تبدیل شده.

*حال آقای مدیری هم به خاطر همین بد است؟ شایعه های مربوط به افسردگی شان را می گوییم.

مثلا فکر کردید خیلی خبر یا شایعه داغی است؟ من خبر دقیقی از حال آقای مدیری ندارم. اما اگر هم حالشان بد باشد، اصلا چیز عجیبی نیست. خب آدمی که یک کاری را شروع کرده، کارش هم خوب پیش رفته و یکهو وسط کار این اتفاق برای کار و گروهش بیفتد، نباید زیاد حالش خوب باشد. من فکر می کنم حال هیچ کدام از ما خوب نیست. حال مهران مدیری هم به همین دلایل خوب نیست. اما اینکه کسی افسردگی گرفته باشد، نمی دانم من چنین چیزی ندیدم.

*درباره تهیه کنندگان کار چطور؟ بیشتر به افسردگی گرفته ها شبیه هستند یا ورشکسته ها؟

راستش از حال آنها اصلا خبر نداریم. یعنی خیلی دلمان می خواهد خبر داشته باشیم اما متاسفانه رویت نمی شوند! البته من چیزی که سند اثبات ورشکستگی باشد ندیدم. البته آنقدر هم خبر ندارم که بتوانم بگویم شایعه افسردگی حتما دروغ است اما چیزی که نشان بدهد این آدم ها ورشکست شده اند به چشم نمی آید. به هر حال ما سال های زیادی بود که باهم کار می کردیم و انتظار داشتیم حتی اگر از این اتفاق ها افتاده باشد، زودتر از روزنامه ها باخبر شویم.

*انگار بزرگ ترین مشکل بازیگرهای کار بحث مالی است و خیلی نگران سرانجام خود «قهوه تلخ» نیستند.

این حرفی که می زنید، خیلی بد است. معلوم است که بازیگرها به خاطر سرانجام کار ناراحت ترند. ما سه سال عمرمان را گذاشتیم. گروه خلاقی بودیم. بچه ها همه خوب بودند و با جان و دل کار می کردند. حالا کار وسط راه مانده و این ناراحتی بزرگی است. شما خودتان را بگذارید جای بازیگری که کارش نصفه کاره مانده و پولش را هم نگرفته؛ پولی که انتظار داشته با احترام و قدرشناسی بهش تقدیم کنند، حالا با زور هم نمی تواند بگیرد. خودتان را جای او بگذارید و بعد نتیجه گیری کنید.

*این پولی که مانده مال چند وقت کار است؟

مثلا مال 6، 5 ماه است. البته چند وقتش زیاد فرقی نمی کند. دین و فرهنگ ما می گوید وقتی کسی برایتان کاری انجام داد، قبل از اینکه عرقش خشک شود مزدش را آن هم با احترام بدهید دستش. نه اینکه بعد از شش ماه تازه بخواهند با وعده و وعید بازیگر را نگه دارند که امروز پولت را می دهیم یا فردا!

*به همه بازیگرها بدهکارند؟ حتی اصلی ها؟

فکر می کنم این طور باشد. اما تفاوتی که هست، بین رقم دستمزدهاست. به هر حال رقم دریافتی بازیگرها باهم فرق داشت. کسی که 10 میلیون تومان طلبکار است، با کسی که 100 میلیون تومان طلبکار است یک فرق هایی با هم دارند دیگر، مهم ترین فرقشان این است که آن کسی که 10 میلیون طلبکار است، احتمالا کفگیرش خورده ته دیگ!

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: